İçerik
Soğuk zincir nedir?
Soğuk zincir, kalite ve güvenliği menşei noktasından dağıtım zincirine ve nihai tüketiciye kadar korumak için bozulabilir ürünlerin sıcaklığını yönetmeyi ifade eder. Kısaca açıklama gerekirse sıcaklık kontrollü bir tedarik zinciridir. Kırılmaz bir soğuk zincir, belirli bir sıcaklık aralığını muhafaza etmek amaçlı kesintisiz bir dizi depolama ve dağıtım faaliyetidir. Taze tarım ürünleri, deniz ürünleri, dondurulmuş gıda, bir takım kimyasallar ve ilaç sanayi ürünlerinin raf ömrünü uzatmaya ve korunmasına yardımcı olmak için kullanılır.
Frigobien‘e göre soğuk zincir bilimdir, teknolojidir, süreçtir.
Soğuk zincir bir bilimdir çünkü bozulabilirlikle bağlantılı kimyasal ve biyolojik süreçlerin anlaşılmasını gerektirir. Teknolojidir çünkü tedarik zinciri boyunca uygun sıcaklık koşullarını sağlamak için fiziksel bir takım yollara dayanmaktadır. Süreçtir çünkü sıcaklığa duyarlı ürünleri hazırlamak, depolamak, taşımak ve izlemek için bir dizi görev yapılması gerekmektedir.
Soğuk zincir neden önemlidir?
Soğuk zincir, çabuk bozulan ürünlerin tüketim noktasında güvenli ve yüksek kalitede olmasını sağlar. Ürünü doğru sıcaklıklarda tutmamak, dokusal bozulma, renk bozulması, morarma ve mikrobiyal gelişim ile sonuçlanabilir. Dahası, kaliteli bir ürün müşteri memnuniyetini getirecektir. Aynı zamanda aşılar ve ilaçlar için değerlendirecek olursak, genel halk sağlığının korunması anlamına gelecektir. Soğuk zincir sağlayıcıları ekonomiye ve iş gücüne büyük katkıda bulunurlar. Öyle ki soğuk zincirin kırılması ya da hiç olmamasından kaynaklı tarımsal ve hayvansal gıdaların kaybı hiç hafife alınacak durumda değildir. Ülkemiz genelinde soğuk zincir süreçlerinin uygulanmamasından kaynaklı tarım ürünlerinin ortalama %30’u kullanılmaz hale gelip çöpe atılıyor.
Ekonomik gelişme açısından bakıldığında, soğuk zincir birçok gelişmekte olan ülkeyi, küresel bozulabilir ürün pazarında ya üretici ya da tüketici olarak yer almayı mümkün kılmaktadır. İnsanların gelirlerindeki büyüme, meyveler, sebzeler, balık ve et ürünlerini tüketme eğiliminin daha yüksek olmasıyla sonuçlanmaktadır. Artan gelir seviyeleri, diğerlerinin yanı sıra, taze meyve ve sebze, et ve balık gibi yüksek değerli gıda maddelerine yönelik artan bir talep ile birlikte beslenme alışkanlıklarında değişiklik yaratmaktadır. Daha yüksek sosyoekonomik statüye sahip olan bireyler, sebze ve meyveyi yüksek miktarlarda değil, daha fazla çeşitlilikte ve taze olarak tüketmeye odaklanmaktadır. Satın alma gücü yüksek olan tüketiciler, sağlıklı beslenmeyle meşgul olduklarından, üreticiler ve perakendeciler dünyanın dört bir yanından gelen bir dizi egzotik taze meyve ile bu taleplere karşılık verme çabası içine girmeye başladılar. Bunu çok açık bir şekilde marketlerin meyve ve sebze reyonlarında ki çeşitliliğinden ve ülkemizde üretimi hiç olmayan ürünlerin satılmaya başlamasından anlayabiliriz.
Coğrafi açıdan bakıldığında, soğuk zincir aşağıdaki etkilere sahiptir:
Küresel Etkiler: Sıcaklığa duyarlı gıda ürünlerinin uzak pazarlara taşınmasın sağlar. Aynı zamanda aşıların ve diğer farmasötik veya biyolojik ürünlerin birinci elden direkt tüketiciye ulaşmasını sağlar.
Bölgesel Etkiler: Üretimde uzmanlaşmayı ve dağıtımda ölçek ekonomilerini destekler.
Yerel Etkiler: Çabuk bozulan yani raf ömrü çok kısa olan gıda ürünlerinin, marketlere ve restoranlara zamanında dağıtılmasını ve hemen tüketilebilmesini sağlar.